Khám phá: Nguồn gốc tổ yến, cách nhận biết tổ yến chất lượng và những lưu ý khi sử dụng tổ yến

Tổ yến từ lâu là một trong những phương thuốc quý của tự nhiên mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, nhiều người tiêu dùng còn khái niệm mơ hồ về tổ yến. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu với quý khách về nguồn gốc tổ yến, cách nhận biết tổ yến chất lượng và những lưu ý khi sử dụng tổ yến.

1. Tổ yến có thể tìm thấy ở đâu?

Tổ yến là một loài chim nhỏ được tìm thấy ở vùng Đông Nam Á. Tổ của chúng được làm từ chính nước bọc do chúng tiết ra và có thể sử dụng làm thực phẩm dinh dưỡng giúp bồi bổ cơ thể

1.1 Hình dáng chim yến

Tổ yến có chiều dài 11 – 12 cm và cân nặng 15 – 18 gram. Lông màu nâu đen phần thân trên và nhạt màu phần thân dưới. Đuôi chia hai, cánh dài và hẹp. Mỏ và chân có màu đen.

1.2 Phân loài chim yến

Có sáu loài tổ yến có thể sử dụng tổ làm thực phẩm dinh dưỡng được phân bố trên các đảo vùng Đông Nam Á:

• A. f. fuciphagus – được tìm thấy ở Java, Bali và phía tây quần đảo Lesser Sunda.
• A. f. inexpectatus – Quần đảo Andaman và Nicobar, kéo dài đến Miến Điện.
• A. f. dammermani – đảo Flores là một trong những hòn đảo của Lesser Sunda.
• A. f. micans – đông Lesser Sundas (Sumba, Savu và Timor).
• A. f. vestitus – đảo Sumatra và đảo Borneo, đôi khi được coi là một loài riêng biệt, có tên tiếng Anh là Swiftlet Brown-rumped, tên khoa học là Aerodramus vestitus.
• A. f. perplexus – Maratua quần đảo ngoài khơi phía đông Borneo.

2. Nguồn gốc tổ yến theo tư liệu hiện đại

Tổ yến do người Đức phát hiện (có tên gọi là Aerodramus germani), gồm hai loài germani và amechanus, trước đây được xem là loài yến làm tổ có thể sử dụng làm thực phẩm dinh dưỡng.

Hiện nay hai loài thường được coi là một loài riêng biệt. Thường làm tổ ở bán đảo Malaysia, miền trung Thailand, vùng ven biển Việt Nam và Cam-pu-chia, đảo Hải Nam, phía Bắc Borneo và các đảo ở Philippines.

2.1 Tập tính của chim yến

Tổ yến làm tổ và sinh sống dọc theo các khu vực từ ven biển đến vùng núi, có thể ở độ cao lên đến 2.800 mét trên mực nước biển ở các đảo Sumatra và Borneo. Tổ yến ăn các côn trùng bay, được bắt trên cánh của chúng.

2.2 Hình dáng tổ yến

Chúng thường sống trong hang động, trong khe đá, trong vách đá hoặc trong nhà. Tổ yến sào thường có màu trắng đục, được làm bằng lớp nước bọt cứng gắn liền với đá. Có chiều dài khoảng 6 cm, ngang khoảng 1,5 cm và trọng lượng khoảng 14 gram.

Hiện nay, rất phát triển nghề nuôi tổ yến trong nhà (còn gọi là yến nhà). Ở Malaysia, người dân phát triển thành các nông trại nuôi tổ yến với những ngôi nhà được xây dựng có cấu trúc phù hợp nuôi tổ yến hoặc nhà trống cũ với “loa” phát âm thanh chim tổ yến trên mái nhà để thu hút tổ yến về làm tổ.

Tại các khu vực đô thị, nhà nuôi tổ yến được coi là một mối phiền toái với hàng xóm xung quanh do âm thanh chim tổ yến lớn, ồn ào và phân chim.

3. Cách nhận biết tổ yến chất lượng

3.1 Nhận biết tổ yến chất lượng qua màu sắc

Theo các chuyên gia nghiên cứu về tổ yến cho rằng, yến có 3 loại: Với yến trắng có màu trắng đục như nước rượu gạo, yến hồng có màu hồng nhạt và yến huyết màu đỏ.

Tuy nhiên, yến huyết tự nhiên có màu ngà đỏ đến đỏ như gấc, nhưng đỏ xỉn, đỏ sáng thường là yến nhuộm hóa chất. Cả 3 loại yến này đều có các thành phần dinh dưỡng gần như tương đương nhau nhưng yến huyết cao hơn.

3.2 Nhận biết qua hình dáng

Với loại yến thật thì hình dáng bên ngoài cũng khá dễ để nhận biết, bạn sẽ cảm thấy tổ dày, cầm cảm thấy chắc tay hơn, các sợi yến đều nhau và có hình vòm cung, nhưng phần đáy có màu vàng đen nhưng bẻ không bị gãy.

Nếu khi ngâm dưới nước khoảng 30 phút sợi yến vẫn giữ nguyên, không bị nhão da. Đặc biệt, bạn có thể thí nghiệm bằng cách cho I ốt vào yến vẫn giữ nguyên màu là yến thật.

3.3 Nhận biết qua mùi vị của tổ yến

Khi đã quyết định dùng thử sản phẩm, người dùng có thể tiếp tục đánh giá chất lượng yến qua hình dạng sợi yến và hương vị yến. Yến chất lượng có sợi yến dài và nguyên.

Khi thưởng thức, bạn có thể cảm nhận rõ từng sợi yến. Những sản phẩm kém chất lượng chỉ có vụn yến, chứ ít giữ được hình dạng sợi yến, nguyên nhân có thể do công nghệ sản xuất kém hoặc thành phần yến thật bị cắt giảm.

Sợi yến có dính kết tự nhiên, có thể dính lông và tạp chất với yến sơ chế. Nhìn rõ từng chi tiết của sợi yến, các đường vân, gắn kết….

Hương vị đặc trưng của yến sẽ giúp bạn nhận ra được loại yến thật. Khi chưa chế biến sẽ cảm thấy có mùi tanh, ẩm mốc do chim yến làm tổ trong hang ẩm ướt. Nhưng khi nấu lên thơm tự nhiên, man mát, sợi yến tự nhiên nấu chín không bị tan, nhão như yến giả.

4. Cách dùng tổ yến đúng nhất

Tổ yến sào thường được sử dụng trong các món canh tổ yến (thường gọi là súp yến). Các món canh tổ yến được thực hiện bằng cách ngâm và chưng cách thủy tổ yến sào trong nước, được cho là có nhiều chất dinh dưỡng bồi bổ cơ thể. Tổ yến sào có giá thành cao và được quan tâm rất nhiều vì giá trị kinh tế.

Trong tất cả các phương pháp chế biến tổ yến thì cách thức dùng tổ yến mang đi chưng cách thủy được rất nhiều người ưa chuộng vì chúng giúp bảo toàn nguồn dinh dưỡng có trong nước dùng, không bị thất thoát ra môi trường bên ngoài.

Cách dùng này sẽ giúp bạn yên tâm khi dùng tổ yến để hồi phục sức khỏe tốt nhất với giá trị dinh dưỡng mà tổ yến mang lại cho cơ thể con người là cao nhất.

5. Lưu ý khi sử dụng tổ yến

5.1 Khi sơ chế tổ yến

Tuyệt đối không nên sử dụng nước nóng để vệ sinh tổ yến vì có thể làm mất đi thành phần dưỡng chất chứa trong tổ yến.

Chúng ta chỉ nên dùng nước sạch với nhiệt độ bình thường để vệ sinh thật nhẹ nhàng tổ yến. Ngoài ra, trong suốt quá trình sơ chế tổ yến, các bạn cũng không nên ngâm quá 40 phút trong nước vì sẽ làm hao hụt nguồn dinh dưỡng trong tổ yến.

Không được sử dụng thêm bất cứ chất tẩy rửa nào khác vì có thể gây nguy cơ ngộ độc thực phẩm và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng tổ yến.

5.2 Khi chế biến

Nếu chỉ dùng mãi một món tổ yến được chưng cách thủy như vậy đôi khi dễ gây ngán. Chúng ta có thể linh hoạt thay đổi nhiều món ăn khác nhau cũng có sử dụng thành phần chính là tổ yến, đảm bảo đầy đủ giá trị dinh dưỡng của món ăn như: Món súp yến thả gà, tổ yến tiềm gà ác thuốc Bắc, tổ yến hầm hạt sen, yến sào hầm sữa tươi, cháo yến sào nếp than…

Điều quan trọng nhất khi chúng ta chế biến bất cứ món ăn nào có sử dụng tổ yến, các bạn nên chưng cách thủy tổ yến sẵn. Tiếp tục dùng một nồi khác để chế biến món ăn với các thành phần nguyên liệu cần thiết cho món ăn đó.

Sau khi tất cả các nguyên liệu này chín hết, ở bước cuối cùng chúng ta mới cho phần tổ yến đã được chưng cách thủy vào để giữ trọn vẹn hương vị và giá trị dinh dưỡng của tổ yến.