Công dụng và cách nhận biết tổ chim yến hàng

22 Tháng Ba, 2020

798 lượt xem

Ngày nay, mặc dù tổ yến là loại thực phẩm dinh dưỡng đã khá phổ biến nhưng giá cả của mặt hàng này vẫn còn đắt đỏ. Yến sào không phải là tên của một loại yến mà là tổ của loài chim yến (“sào” có nghĩa là tổ). Ngoài tên gọi này, người ta còn gọi tổ yến là “yến oa” (“oa” cũng có nghĩa là tổ).

Công dụng và cách nhận biết tổ chim yến hàng 1

1. Công dụng và cách nhận biết tổ chim yến hàng là gì?

1.1 Về tổ chim yến hàng

Trong họ nhà Yến có hai loài có thể dùng nước bọt để làm tổ là chim yến Hàng (Aerodramus fuciphagus) và Yến đen (Aerodramus maximus). Cả hai loài này đều thuộc họ Yến (Apodidae). Trong đó, tổ yến Hàng (“trảo oa kim ti yến”) là loại nổi tiếng và quý nhất, được ví như “vàng trắng”.

Tổ yến (yến sào) là sản phẩm mang lại giá trị cao nhất ở Đông Nam Á nên còn được gọi là “Caviar of the East” (Trứng cá Caviar của phương Đông – trứng cá Caviar nổi tiếng là món ăn xa xỉ và sang trọng).

Vào mùa sinh sản, chim yến trống dùng nước bọt làm tổ cho chim yến mái đẻ trứng vào, phần nước bọt này có chất keo nên sau khi khô lại sẽ tạo thành một cái khuôn tổ vững chắc có hình như cái chén.

Sau khi trứng nở thành chim non bay đi, người ta thu lấy tổ yến, nhặt bỏ các tạp chất (như lông yến, phân…) sẽ thu được yến sào. Tuy nhiên, để tăng hiệu quả kinh tế, người ta thường chọn thời điểm chim yến trống vừa xây tổ xong thì thu lấy tổ đó, như thế, chim trống sẽ làm thêm một cái tổ khác cho kịp kỳ sinh sản của chim mái.

1.2 Công dụng của tổ chim yến hàng

Tổ yến có vị ngọt, thông vào hai kinh phế và vị. Điểm đáng chú ý ở tổ yến là hàm lượng protein rất cao (62 – 63 %). Vì vậy, tổ yến nổi tiếng là món ăn tẩm bổ giúp phục hồi sức khỏe nhanh nhất (vì vậy mà thường được dùng cho những người già yếu). Các tác dụng của yến sào có thể kể ra là:

Hỗ trợ tiêu hóa.
Làm tăng ham muốn tình dục.
Cải thiện giọng nói.
Giúp giảm hen suyễn, ho lao.
Tăng cường khả năng tập trung của trí não.
Điều trị ho đờm, thổ huyết, sốt từng cơn.

1.3 Cách dùng tổ yến mang lại hiểu quả cao

Theo kinh nghiệm y học cổ truyền, có thể dùng tổ yến dưới dạng thuốc sắc (từ 6 – 12 g mỗi ngày). Khi nấu, nên cho tổ yến vào túi vải, đun sôi, sau đó đợi nước lắng lại thì uống.

Trong dân gian, người ta dùng tổ yến như một món ăn tẩm bổ vào mỗi buổi sáng. Theo đó, tổ yến sau khi mua về sẽ được ngâm hai giờ trong nước ấm, sau đó được loại bỏ tạp chất cho sạch và rửa sạch lại một lần nữa. Sau đó, tổ yến được chưng với đường phèn (hay chưng với các vị thuốc Bắc như hạt sen, kỷ tử, táo tàu, nhân sâm…).

Công dụng và cách nhận biết tổ chim yến hàng 2 — Tổ chim yến có thể chế biến thành nhiều món ăn thơm ngon giàu dinh dưỡng

2. Tổ chim yến hàng có mấy loại?

Tùy theo màu sắc và thời điểm thu hoạch tổ yến mà người ta chia thành các loại như:

Mao yến: Được lấy lúc yến bắt đầu đẻ trứng, có màu tro trắng và còn lẫn nhiều lông yến.
Bạch yến: Sau khi tổ đầu tiên bị lấy mất, chim yến làm lại tổ thứ hai có màu trắng tinh và lẫn ít lông hơn, đó là bạch yến (hay còn gọi là quan yến).
Huyết yến: Là tổ yến có màu đỏ như máu (do hoạt chất trong bạch yến phản ứng với một số nhân tố môi trường có trong vách đá giàu chất sắt, do phản ứng của độ ẩm không khí hình thành nên màu đỏ đặc trưng. Theo một nghiên cứu thì chim yến làm tổ ở những nơi sâu trong hang động thì màu đỏ của tổ yến sẽ đậm hơn.

3. Hoạt chất có trong tổ chim yến hàng mang lại tác dụng gì?

Hoạt tính chống oxy hóa và bảo vệ gan

Theo tạp chí Food & Function, kết quả xét nghiệm tổ yến Hàng qua quá trình thủy phân protein đã cho thấy tác dụng chống oxy hóa và ngăn ngừa tổn thương do ung thư gan. Đặc biệt, so với súp gà và cá (haruan) thì súp yến sào có hoạt tính chống oxy hóa cao nhất.

Hoạt chất tái tạo da

Theo tạp chí Jurnal Ilmiah Manuntung, trong tổ yến Hàng có chứa EGF (yếu tố tăng trưởng biểu bì) giúp tái tạo tế bào da và làm chậm lão hóa da.

Công dụng và cách nhận biết tổ chim yến hàng 3 — Chim yến hàng làm tổ trên các vách đá và tổ chim được ví như “vàng trắng”

4. Lưu ý khi sử dụng tổ chim yến hàng

Khả năng dị ứng: Trong tổ yến có chứa một loại protein có khả năng gây dị ứng (thường gặp ở trẻ nhỏ). Vì vậy, khi cho trẻ ăn cần chú ý cho trẻ thử trước một ít.

Trong chế biến: Thời gian nấu tổ yến mang mang lại giá trị tốt nhất là trong khoảng 15 – 60 phút tùy vào từng loại yến khác nhau. Ngoài ra, không nên dùng quá nhiều đường phèn khi chưng nấu tổ yến.

Đối tượng cần tránh: Phụ nữ mang thai ở giai đoạn đầu thai kỳ, trẻ sơ sinh, những người bị chứng biểu tà, tỳ vị hư hàn, béo phì, cao huyết áp, rối loạn đường huyết hay khó tiêu, lạnh bụng… không nên dùng yến sào.

Phân biệt: Chim yến, chim én và chim nhạn là 3 loài khác nhau.