Vì sao tổ yến sào được mệnh danh “thực phẩm cao cấp” vùng Á Đông ?

Tổ yến sào có tác dụng tăng cường khí lực, bổ sung sinh lực, có lợi cho phổi và thận, rất tốt cho da, tăng hấp thu các chất dinh dưỡng và kích thích sự phân chia các tế bào của hệ miễn dịch.

1. Tổ yến sào được hình thành từ đâu?

Chim yến còn gọi là yến hàng, yến oa thái, yến hông xám, én biển(hải yến). Tên khoa học là Collocalia fuciphan germain Oustalet, họ chim yến (Apodidae).

Hải yến là loài chim nhỏ, sống thành từng đôi trong đàn lớn, làm tổ trên trần các vách đá cheo leo.

Tổ của chúng được làm bằng nước dãi, hình nước dãi, hình tròn xoáy trôn ốc, có màu trắng xám, có khi có màu hồng đỏ, to bằng nửa quả trứng vịt. Người ta thường khai thác tổ yến sào để  làm thực phẩm và làm thuốc.

2. Tổ yến sào – Thực phẩm cao cấp

Yến sào là một thực phẩm cao cấp ở vùng Á Đông, là trong 8 món ăn nổi tiếng: tổ yến sào, bào ngư, hải sâm, vây cá mập, đế chân voi, bàn tay gấu,nên các bữa tiệc trong Cung Đình không bao giờ thiếu món tổ yến sào.

Thường được gọi là yến tiệc và đến nay tổ yến sào luôn đứng đầu trong các món đại tiệc. Sở dĩ, tổ yến sào được xếp vào hàng bát trân là vì công dụng đại bổ của nó.

3. Thành phần có trong tổ yến sào

Tổ yến sào còn có tên tổ yến sào, yến oa thái, yến sơ thái, tai yến. Tổ yến sào chứa 42,8- 54,9% protein, nhiều glucose, các acid amin cần thiết khó thay thế: cysteine, phenyllamin, tyrosin…, các vitamin B, C, E, PP, các muối natri, sắt, phosphor và các nguyên tố vi lượng.

3.1 Tổ yến sào chứa hàm lượng protein cao

Chiếm (45-55%), trong đó chứa 18 loại axit amin, một số axit amin có hàm lượng rất cao như aspartic acid (4,69%), proline (5,27%) có tác dụng tái tạo tế bào cơ, các mô và da.

Có những axit amin không thể thay thế như cystein, phenylalamine (4,50%) có tác dụng tăng cường trí nhớ, tăng dẫn truyền xung động thần kinh, tăng hấp thu vitamin D từ ánh sáng mặt trời.

Tyrosine và acid syalic (8,6%) có tác dụng phục hồi nhanh khi cơ thể bị nhiễm xạ hay tổn thương hồng cầu, glucosamine giúp phục hồi sụn bao khớp trong những trường hợp thoái hóa khớp…

3.2 Tổ yến sào chứa 31 nguyên tố vi lượng cần thiết cho sự phát triển của trẻ và bồi dưỡng cho người già

Tổ yến sào giàu canxi và sắt, có các nguyên tố có lợi cho thần kinh và trí nhớ như mangan, brôm, đồng, kẽm.

Có nguyên tố kích thích tiêu hóa như crôm, nguyên tố chống lão hóa, chống tia phóng xạ như se-len.

Tổ yến sào chứa đường galactose mà không có chất béo. Phụ nữ muốn có làn da đẹp, giữ mãi nét thanh xuân nên ăn yến bởi có chứa threonine là chất hình thành elastine và collagene của da, giúp da không bị lão hóa…

3.3 Một số nghiên cứu mới đây cho thấy

Tổ yến sào có tác dụng tăng cường khí lực, bổ sung sinh lực, có lợi cho phổi và thận , rất tốt cho da, tăng hấp thu các chất dinh dưỡng và kích thích sự phân chia các tế bào của hệ miễn dịch.

Do đó, tổ yến sào vị ngọt, tính bình, vào phế vị thận. Có tác dụng dưỡng âm nhuận táo, bổ sung ích khí, bổ thận sinh tinh, kiện tỳ dưỡng huyết.

Dùng cho các trường hợp suy nhược cơ thể, viêm khí phế quản, ho khan đàm dính, hen suyễn, khái huyết, thổ huyết, viêm dạ dày thực quản gây nôn, lỵ và sốt kéo dài, lao phổi, mạnh găn xương.

4. Ăn tổ yến sào giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể

Tổ yến sào là tổ của con chim yến. Tổ yến sào được xếp vào hàng cao lương mỹ vị, là một trong tám món ăn bổ dưỡng (bát trân). Khoa học hiện đại đã giải mã được thành phần trong tổ yến sào.

Hiện nay tổ yến sào đang được nghiên cứu điều trị nhiễm HIV-AIDS vì nó kích thích sinh trưởng những tế bào bạch cầu có tác dụng sinh kháng thể. Nó cũng được khuyên dùng cho bệnh nhân ung thư sau xạ trị, bệnh nhân sau mổ giúp cơ thể phục hồi nhanh.

5. Tổ yến sào phân tích theo cái nhìn của Đông Y

Theo đông y, tổ yến sào vị ngọt tính bình vào hai kinh phế và vị nên có tác dụng làm sạch phổi, tăng đề kháng với siêu vi, các bệnh cảm cúm và triệu chứng dị ứng.

Vì thế trong trường hợp phòng cúm A/H1N1, nếu có điều kiện có thể cho người già và trẻ nhỏ dùng. Khác với các loại thực phẩm thông thường, tổ yến sào ăn lúc nào cũng được.

Chúng ta hay ăn tổ yến sào chưng cách thủy với đường phèn. Nên ăn mỗi tuần một tổ yến sào là đủ. Bạn chưng cách thủy một tổ chia làm ba phần, ăn một phần rồi để trong tủ lạnh, cách một ngày ăn một lần.

6. Gợi ý món ăn bài thuốc chế biến từ tổ yến sào

Cách chế biến:

Ngâm yến  sào trong nước  sạch 3 – 4 giờ hoặc nước ấm trong 1 giờ cho các sợi dãi tả ra, vớt lên, nhặt sạch nhiều lần, để ráo sẽ có sợi yến màu trắng lục nhạt , nhỏ và dài giống như sợi miến. Dùng các sợi yến này trong các thực đơn nấu, hầm.

6.1 Yến thả

Tổ yến sào 5g, hấp cách thủy, cho vào bát con, thêm thịt gà xé 30g, cho nước luộc gà nóng, thêm gia vị đủ độ mặn ngọt. Ăn trước bữa ăn.

6.2 Yến tần

Chim bồ câu đã làm sạch, cho tổ yến sào, gạo nếp, đậu xanh, mộc nhĩ, nấu hương vào trong bụng chim.

Hầm cách thủy cho nhừ, thêm gia vị. Ăn trong ngày.

Tổ yến sào 40g thịt gà 200g, nấm hương 200g. Hầm trong 10 phút. Ăn trong ngày. Chữa cơ thể suy nhược.

6.3 Chè yến

Tổ yến sào 5g, hấp cách thủy, cho vào bát con. Đường kính đun với nước sôi( lượng đủ ngọt), bắc ra để nguội, thêm lòng trắng trứng và bột mịn vỏ trứng. Đun sôi, lọc trong, đổ vào bát yến. Ăn khi còn ấm và sau bữa ăn.

6.4 Tổ yến sào hấp đường phèn

Tổ yến sào 5g, đường phèn 30g. Trước tiên đun tan đường phèn, vớt bỏ váng bã cho tổ yến sào vào đun nhỏ lửa cho sôi là được. Dùng cho các trường hợp suy nhược, người già yếu, lao phổi, viêm khí phế quản, bệnh tâm phế mãn.

6.5 Tổ yến sào kỷ tử

Tổ yến sào 10g, kỷ tử 15g, đường kính 100g. Tổ yến sào ngâm rửa sạch, cho nước đun sôi nở ra, cho tất cả tổ yến sào, kỷ tử và đường kính trong một xoong với lượng nước thích hợp, đun cách thủy 30 phút. Dùng cho các trường hợp viêm phế quản mạn, lao phổi, giãn phế quản.

6.6 Tổ yến sào pha sữa bò

Tổ yến sào 10g, ngâm nước cho mềm, đun cách thủy cho chin, cho thêm 250ml sữa bò, khuấy đều cho sôi. Dùng cho các trường hợp viêm dạ dày, viêm ruột có nôn ói, nấc cụt và các bệnh nội khoa có nôn ói.

6.7 Tổ yến sào đỗ trọng hấp đường

Tổ yến sào 4g, đỗ trọng 15g, đường kính 100g. Tổ yến sào ngâm nước sôi cho mềm trước, tất cả cùng nấu trong 30 phút, khuấy lắc đều, lấy nước uống. Dùng cho thai phụ ho nấc, nôn ói; có các tác dụng an thai hòa vị chỉ ẩu.

6.8 Tổ yến sào bạch cập

Yến sào 12g, bạch cập 12g. Đun nhỏ lửa, hầm kỹ. Lọc lấy nước, thêm đường phèn, đun cho tan. Uống 2 lần trong ngày. Chữa ho ra máu.

Lưu ý: Người bị cảm mạo phong hàn, phế vị hư hàn, đàm thấp không dùng tổ yến sào.