Đặc điểm của nhân sâm Hàn Quốc

Từ xa xưa, sâm được xem là một trong những phương thuốc thần hiệu có tác dụng đại bổ nguyên khí trị được nhiều bệnh và đứng hàng đầu trong 4 vị thuốc quý của đông y là sâm, nhung, quế, phụ.

1. Nhân sâm Hàn Quốc cũng là một vị thuốc trong Đông Y

Trước khi tìm hiểu về cách sử dụng nhân sâm Hàn Quốc nói riêng và nhân sâm Hàn Quốc nói chung thì người tiêu dùng cần nắm rõ rằng nhân sâm Hàn Quốc là một vị thuốc đông Y.

Nghĩa là khi sử dụng chúng ta cần có phương pháp và dùng với liều lượng nhất định thay vì nghĩ thuốc dùng bao nhiêu cũng được.

Trong đó nhân sâm Hàn Quốc hay còn gọi là sâm Cao ly là một trong những dòng nhân sâm Hàn Quốc quý chứa hàm lượng dưỡng chất cao nhờ vào khí hậu cũng như phương thức canh tác, chế biến của người dân nơi đây, đã và đang là sự lựa chọn của nhiều khách hàng. Tuy nhiên, dù là sâm gì, bổ như thế nào thì chúng vẫn là một vị thuốc và tuyệt đối không thể sử dụng tùy tiện.

2. Nhân sâm Hàn Quốc còn là một “thực vật” sinh động với “sức mạnh” kì diệu

Các y văn Ấn Độ cổ đại nói đến Nhân sâm Hàn Quốc như là một loại thực vật sinh động với sức mạnh kỳ diệu. Người Hàn Quốc tin rằng lá Nhân sâm Hàn Quốc phát ra ánh sáng như ánh mặt trăng.

Nhưng thực tế đó là do những người săn sâm đã quét dạ quang để tạo ra sự rạng rỡ và bắn mũi tên về phía đó đánh dấu vị trí của cây sâm để tạo sự quý giá về nguồn gốc của nó và có thể được thu hoạch sau.

Họ phải thanh lọc cơ thể, giữ thuần thiết trước khi thu hoạch loại thảo dược tôn kính này. Việc săn sâm khó khăn và nhiều nguy hiểm, nhưng khi đạt được thì đó là phần thưởng lớn.

Do đó, nhân sâm Hàn Quốc hoang dã ở Trung Quốc, Hàn Quốc đã được thu hoạch gần như tuyệt chủng vào những năm 1600. Sự khám phá ra Nhâm sâm ở Bắc Mỹ vào đầu những năm 1700 khiến cho Nhân sâm Hàn Quốc nhiều trở lại.

Một số doanh nhân Mỹ và các nhà thám hiểm đã tham gia thương mại Sâm có lợi nhuận, vô số tấn Nhân sâm Hàn Quốc Mỹ đã được chuyển tới Châu Á.

3. Đặc điểm của nhân sâm Hàn Quốc trong hệ sinh thái

3.1 Hình dáng

Nhân sâm Hàn Quốc (Panax ginseng), họ Cuồng cuồng (Araliaceae) là loại cây thân thảo, sống nhiều năm. Rễ phình thành củ thuôn dài, phân nhánh ở giữa nhìn giống hình người nên được gọi là Nhân sâm Hàn Quốc.

Thân mảnh, mọc đứng, không phân nhánh. Lá kép chân vịt, mọc vòng, gồm 5 lá chét, 3 lá ở giữa lớn hơn 2 lá bên, hình bầu dục, dài 4 – 15cm, rộng 2 – 6cm, mép có khía răng.

Cụm hoa mọc ở đầu thân thành hình tán hình bán cầu; hoa tạp tính, màu hồng đỏ, cuống mảnh; đài khía 5 răng không rõ; tràng 5 cánh mỏng; nhị 5. Quả mọng, nhỏ, khi chín màu đỏ. Mùa hoa: Tháng 3 – 5; mùa quả tháng 6 – 8.

3.2 Nhân sâm Hàn Quốc thường mọc ở đâu?

Nhân sâm Hàn Quốc châu Á thường phát triển ở các sườn núi giàu dinh dưỡng ở Trung Quốc, Hàn Quốc, Nga và hòn đảo phía bắc Hokkaido, Nhật Bản.

Nhân sâm Hàn Quốc Mỹ phát triển trên các sườn núi nhiều mùn, đá, dốc, mát mẻ ở miền đông Hoa Kỳ. Ngày nay, Nhân sâm Hàn Quốc tự nhiên rất hiếm hoi, nguồn cung cấp trên thế giới chủ yếu là sâm trồng, thường trồng ở vùng đông bắc Trung Quốc và Hàn Quốc.

Nhân sâm Hàn Quốc là cây trồng đòi hỏi đất đai phong phú, ẩm ướt, nhiều mùn núi và cần ít nhất 80% có bóng che phủ. Nhân sâm Hàn Quốc sinh sản hữu tính bằng hạt, đòi hỏi một phương pháp xử lý hạt trước để kích thích nảy mầm. Hạt có thể mất đến 2 năm để nảy mầm. Củ Sâm thường thu hoạch sau năm thứ 4 hoặc 5.

4. Đặc tính của nhân sâm Hàn Quốc theo cái nhìn Đông Y

Theo y học cố truyền, sinh Nhân sâm Hàn Quốc (Nhân sâm Hàn Quốc sống) vị ngọt, đắng, tính mát (cam khổ vi lương). Vị ngọt bổ dương, vị đắng tính hơi hàn có công năng bổ âm.

Thục Nhân sâm Hàn Quốc (Nhân sâm Hàn Quốc đã chế chín) vị ngọt tính ấm (cam ôn), có tác dụng đại bổ nguyên khí.

4.1 Nhân sâm Hàn Quốc có thể dùng đơn độc hoặc phối ngũ với các vị thuốc khác trong các phương thuốc

Các loại thảo dược do nơi khí dương mà sinh ra thì có tính dương và ngược lại do nơi khí âm sinh ra thì có tính âm hoặc là do cả khí âm khí dương mà có tính âm trong dương hay dương trong âm khác nhau.

Đối với Nhân sâm Hàn Quốc có thể gọi thuộc Dương vì có tác dụng bổ khí, hoặc gọi là thuộc Âm vì có tác dụng sinh tân, đó là người ta chỉ thiên về khí, vị, mà không xem xét đến cái lý: do đâu sinh ra? Vì vậy nên không xác định được tính của nó.

5. Công dụng và ứng dụng của các thành phần có trong nhân sâm Hàn Quốc

5.1 Tên chi Panax có nguồn gốc từ panakos Hy Lạp, có nghĩa là “chữa được tất cả bệnh”

Thành phần hóa học chủ yếu của Nhân sâm Hàn Quốc là các saponin triterpen. Ngoài ra còn có chứa đường, tinh dầu, dẫn chất pyran – 4 – on, các flavonoid, nên tác dụng dược lý của Nhân sâm Hàn Quốc rất đa dạng.

Nhân sâm Hàn Quốc là một loại thảo dược giúp tăng cường cơ chế bảo vệ tự nhiên của cơ thể để chữa bệnh, tăng sức khỏe. Ngày nay, cho Nhân sâm Hàn Quốc được dùng làm thuốc bổ, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, đặc biệt đối với bệnh nhân lớn tuổi.

Đặc biệt Nhân sâm Hàn Quốc giúp tăng cường hệ thống thần kinh ở những người sa sút trí tuệ, căng thẳng về tình cảm kéo dài, gắng sức và mệt mỏi.

Sâm cũng có thể giúp kiểm soát bệnh đái tháo đường, giảm cholesterol, tăng tinh thần, chống oxy hóa, cải thiện tuần hoàn và bảo vệ chống lại một số loại ung thư nhất định

5.2 Tác dụng của Nhân sâm Hàn Quốc với bệnh nhân sa sút trí tuệ

Nhân sâm Hàn Quốc có tác dụng đặc biệt với hệ thần kinh trung ương. Nhân sâm Hàn Quốc tăng cường quá trình hưng phấn của vỏ đại não, đồng thời có thể tăng cường quá trình ức chế, cải thiện tính linh hoạt của hoạt động thần kinh, hồi phục bình thường khi có sự rối loạn 2 quá trình trên.

Nhân sâm Hàn Quốc làm tăng khả năng học tập, tăng trí lực rõ ràng trên các thử nghiệm lâm sàng. Nhân sâm Hàn Quốc làm tăng tổng hợp và giải phóng acetylcholine, đồng thời giảm lượng serotonin trong não trên thực nghiệm. Nhân sâm Hàn Quốc cải thiện giấc ngủ rõ rệt, liều lớn có tác dụng gây trấn tĩnh.

5.3 Nhân sâm giúp tăng cường hệ miễn dịch

Nhân sâm Hàn Quốc có tác dụng sinh thích nghi, bảo về cơ thể khỏi các yếu tố độc hại, điều hòa nội tiết nên giúp tăng cường sức khỏe cho bệnh nhân sa sút trí tuệ (rối loạn hoạt động thần kinh dẫn đến rối loạn hoạt động thể chất).

Nhân sâm Hàn Quốc có tác dụng cải thiện tuần hoàn, tăng sinh hồng cầu làm tăng nuôi dưỡng não trên bệnh nhân sa sút trí tuệ.

6. Vì sao nhân sâm Hàn Quốc có nhiều công dụng tốt hơn các loại sâm khác?

6.1 Điều kiện tự nhiên

Nhân sâm Hàn Quốc sinh sống ở phương Bắc, nơi rừng cây rậm rạp và ẩm thấp, có sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm rất lớn (35 – 42 độ C).

Vì mọc ở nơi ẩm thấp nên Nhân sâm Hàn Quốc thấm nhuần khí âm thuỷ mà có vị đắng ngọt (khổ cam) mà có chất nước, kiểu mọc ba nhánh năm lá, tức là số dương, mà nó từ trong nơi ẩm thấp sinh ra, tức là từ âm sinh dương, vì thế trong âm vị có ngọt đắng, mà sinh nhiều khí Dương.

Như nguyên khí trong cơ thể người từ Thận thuỷ thông đạt lên Phế kim, tức sinh ở nơi âm mà xuất hiện ở nơi dương (Đồng một lý với Nhân sâm Hàn Quốc, từ Âm mà sinh Dương). Nhân sâm Hàn Quốc có công năng hoá khí, sinh ra tân dịch.

6.2 Về nơi sinh sản của Nhân sâm Hàn Quốc

Nếu không xét thì khó mà hiểu được chân tính của nó. Phương Bắc thuộc Thuỷ, thuộc quẻ Khảm (phía ngoài là Âm, phía trong là Dương).

Bởi vậy nói Nhân sâm Hàn Quốc sinh ở phương Bắc, chính là Dương trong Âm. Quẻ Khảm là Thuỷ, khí Thiên Dương đều từ trong Thuỷ mà phát ra, giống như hiện tượng dùng lửa đun nước tạo ra hơi nước, hơi nước bay khắp nơi ra gặp lạnh lại hoá nước, tức khí sinh từ nước.

Trong cơ thể con người, Thận và Bàng quang thuộc Thuỷ, Thuỷ được dương hoá (mệnh môn hỏa) thành khí thanh dương đi lên.

Thuỷ thuộc phương Bắc, mà Nhân sâm Hàn Quốc sinh sống ở phương Bắc, có dương khí trong thuỷ (dương trong âm) hợp với khí hoá của người, có công năng đại nguyên bổ khí.

6.3 Nhân sâm Hàn Quốc phát triển từ hàng nghìn năm trước

Nhân sâm Hàn Quốc được sinh trưởng trong điều kiện thổ nhưỡng, nhiệt độ, độ ẩm, dưới tán cây khác giống như điều kiện tự nhiên mà chúng phát triển từ mấy nghìn năm trước đây mới có thể hấp thu được tinh hoa trời đất nơi đó mà có tác dụng tốt nhất.

Vì vậy, chỉ có Nhân sâm Hàn Quốc ở vùng Liêu Đông, Trường Bạch, Cao Ly… mới đạt được những giá trị dược liệu tốt nhất.

Người ta đã di thực, trồng và nhân giống Nhân sâm Hàn Quốc ở nhiều nơi khác nhưng cây Sâm không phát triển tốt và cho thành phẩm chất lượng không đạt yêu cầu.