120 lượt xem
Từ xưa khi nhắc đến các món ăn nổi tiếng thường dùng dâng vua chúa phải kể đến bào ngư, hải sâm, vây cá mập, bàn tay gấu, đế chân voi, yến sào. Đây là những món ăn ngon, bổ dưỡng, quý hiếm nên ai cũng thích. Đặc biệt là yến sào được cho là có tác dụng cải lão hoàn đồng.
Tổ yến là một loại tổ rất đặc biệt, khác hoàn toàn với các loại tổ của các loài chim khác được làm chủ yếu từ cành cây, lá khô, hay tận dụng các hang hốc để làm nhà. Tổ Yến được tạo thành một cách vô cùng đặc biệt, đó là sự kết tinh từ dịch tiết ra trực tiếp từ miệng của chim yến.
Thông thường, vào mùa làm tổ chim yến sẽ chọn 1 vị trí thuận lợi để làm tổ, thường cả bầy đàn sẽ làm tổ gần nhau. Thường tổ chim yến sẽ được sử dụng trong nhiều năm liền.
Khi tuyến nước bọt phát triển thì chim yến xây tổ. Nó sẽ tiết nước bọt ra và dùng lưỡi để đẩy nước bọt ra, quẹt lên vách đá để định hình tổ yến, sau khoảng vài giờ thì nước bọt sẽ khô lại.
Cứ như vậy chim yến sẽ kiên trì, mỗi ngày nhả nước bọt vào để xây tổ yến, theo thống kê mỗi ngày chim yến chỉ xây được khoảng 1mm tổ yến. Sau nhiều ngày tổ yến được xây với kích thước vừa đủ thì chim yến sẽ chuẩn bị đẻ trứng.
Nói chung việc xây tổ yến rất vất vả, mỗi tổ yến sẽ nặng từ 7 – 15gram. Nếu tổ yến bị phá và chim yến phải xây lại tổ thì tổ sau sẽ bé hơn tổ trước.
Thành phần dinh dưỡng chứa trong tổ yến chủ yếu là protein, glucose các acid amin quan trọng và cần thiết cho cơ thể như cysteine, phenylamin, tyrosin…
Các vitamin E, B, C, Pp, các chất khoáng và yếu tố vi lượng khác. Chính vì vậy tác dụng của tổ yến là bồi bổ sức khỏe, ích khí cường dương, giúp tăng hấp thụ dinh dưỡng và nâng cao hệ miễn dịch.
Theo Đông Y tổ yến có vị ngọt tính bình vào kinh Phế, Vị, Thận. Có tác dụng dưỡng âm nhuận táo, bổ trung ích khí, bổ thận sinh tinh, kiện tỳ dưỡng huyết.
Đây là những tổ yến được khai thác tại các hang động ngoài biển khơi trên các đảo tự nhiên mà chim yến về làm tổ. Thường những đảo yến này đều do nhà nước quản lý hoặc các công ty khai thác tổ yến bao thầu, chăm sóc khai thác và thu hoạch.
Vì điều kiện làm trong vách đá hạng động ngoài biển, tổ chim yến tự nhiên có kết cấu rất bền chắc để có thể bám được vào vách đá.
Cũng chính vì lẽ đó mà thời gian sơ chế tổ yến đảo thô cũng như thời gian chưng tổ yến cũng lâu hơn, và yến đảo nở ra cũng được nhiều, ăn giòn dai rất được ưa chuộng. Thường giá của tổ yến đảo tự nhiên sẽ có giá gấp đôi tổ yến nhà.
Yến huyết đảo tự nhiên có màu sắc từ đỏ nhạt tới đỏ đậm, giá thường là cao nhất trong các loại tổ yến. Tổ yến huyết rất hiếm và ít gặp.
Loại này giá thấp hơn yến huyết, chứa nhiều dinh dưỡng ăn ngon phù hợp làm quà tặng cao cấp.
Yến trắng, hay có nơi gọi bạch yến là loại yến đảo thường gặp nhất, phần đa các lần khai thác đảo yến là yến trắng. Yến huyết và hồng yến chỉ chiếm số ít.
Yến trắng đảo tự nhiên, tổ kết cấu dày, cứng chưng lên nở rất nhiều. Là loại quà biếu cao cấp sang trọng. Giá yến trắng dễ chịu nhất trong các loại yến đảo đã kể trên.
Nguyên liệu: Yến sào 5g, thịt gà xé 30g (chọn phần nạc ở ức, đùi).
Chế biến: Cho yến sào và thịt gà xé vào bát con, hấp cách thủy 15 – 20phút cho chín. Sau đó bắc ra cho nước luộc gà nóng, thêm gia vị cho đủ độ mặn ngọt. Ăn trước bữa ăn. Dùng cho trường hợp suy nhược cơ thể.
Nguyên liệu: Chim bồ câu đã làm sạch 1 cặp, yến sào 10g, gạo nếp 1 nắm, đậu xanh 50gr, mộc nhĩ, nấm hương.
Chế biến: Ngâm cho mộc nhĩ nấm hương nở ra, thái nhỏ cho vào trong bụng chim. Gạo và đỗ xanh ngâm rửa sạch, sau đó cho tất cả vào nồi hầm cách thủy cho nhừ, thêm gia vị. Ăn trong ngày. Tác dụng kiện tỳ dưỡng huyết.
Nguyên liệu: Yến sào 5g, đường phèn.
Chế biến: Cho yến vào bát con hấp cách thủy. Đường phèn đun sôi đổ vào bát yến cho vừa ăn. Ăn khi còn ấm và sau bữa ăn. Tác dụng bổ trung, dưỡng khí huyết, dùng cho người suy nhược cơ thể.
Nguyên liệu: yến sào 10g, kỷ tử 15g, đường kính 100g.
Chế biến: Yến sào ngâm rửa sạch, cho nước đun sôi cho nở ra, cho tất cả yến sào, kỷ tử và đường kính trong một xoong với lượng nước thích hợp, đun cách thủy 30 phút. Dùng cho các trường hợp viêm phế quản mạn, lao phổi, giãn phế quản.
Nguyên liệu: Yến sào 40g, thịt gà 200g, nấm hương 20g.
Chế biến: Cho tất cả vào nồi hầm trong 10 phút. Ăn trong ngày. Chữa cơ thể suy nhược.
Nói chung yến có tác dụng tốt đối với sức khỏe nhưng không phải ai cũng dùng được, nhưng người phế vị hư hàn, đàm thấp, thể trạng béo bệu không nên dùng. Tốt nhất hỏi ý kiến các y bác sĩ trước khi dùng cho người nhà hoặc bản thân đang bị ốm.